İZMİR ÇEVRE YOLU - AYDIN OTOYOLU

İzmir Çevre Yolu – Aydın Otoyolu projesi, T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü, 2.Bölge Müdürlüğünce yürütülen bir projedir.
Projeyi Kutlutaş İnşaat ve Ticaret Sanayi Limited Şirketi’nin liderliğinde Kutlutaş – Dillingham Ortak Girişimi gerçekleştirmiştir.
Projenin inşaat kontrolü mühendislik hizmetleri de İdare adına EMG ( Erer Mayreder Geoconsult ) Ortak Girişimi tarafından yapılmıştır.
İzmir Çevre Yolu – Aydın Otoyolu, bağlantı yolları ve kavşak kolları hariç 149 km. uzunluğundadır. Otoyolun 53 km.’lik Çevre Yolu bölümü İzmir’in kent içi trafiğini rahatlatma amacına dönük olarak İzmir Körfezini kuzey ve güneyden çevrelemektedir.

İZMİR ÇEVRE YOLU – AYDIN OTOYOLU TANITIMI
İzmir Çevre Yolu – Aydın Otoyolu projesi, T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü, 2.Bölge Müdürlüğünce yürütülen bir projedir. Projeyi Kutlutaş İnşaat ve Ticaret Sanayi Limited Şirketi’nin liderliğinde Kutlutaş – Dillingham Ortak Girişimi gerçekleştirmiştir.
Projenin inşaat kontrolü mühendislik hizmetleri de İdare adına EMG ( Erer Mayreder Geoconsult ) Ortak Girişimi tarafından yapılmıştır.
İzmir Çevre Yolu – Aydın Otoyolu, bağlantı yolları ve kavşak kolları hariç 149 km. uzunluğundadır. Otoyolun 53 km.’lik Çevre Yolu bölümü İzmir’in kent içi trafiğini rahatlatma amacına dönük olarak İzmir Körfezini kuzey ve güneyden çevrelemektedir.
Kuzey dalı Çiğli’den (Askeri Hava Üssü) başlayıp Yamanlar tepelerini iki tünelle geçerek Bornova üzerinden Işıkkent’e gelmekte, güney dalı ise İkiztepe’den başlayıp Uzundere ve Karabağlar üzerinden Işıkkent’e uzanıp kuzey dalı ile birleşmektedir.
Çevre yolunun güney dalını kullanarak 6 dakikada Karabağlar’dan Üçkuyulara inilebilmekte, 10 dakikada Üçkuyulardan Buca’ya ulaşılabilmektedir.
Çevre yolunun kuzey dalında ise, İstanbul, Ankara ve Muğla – Denizli – Aydın yönlerinden İzmir’e gelen şehirlerarası otobüslerin İzmir’in şehir içi trafiğine girmeden otogara girmesine imkan veren bağlantı sağlanmış,
Altındağ – Pınarbaşı – Ambarlar aksında yoğunlaşan ticari ve sınai kuruluşlara dönük trafiği de Işıkkent üzerinden otoyola alacak bağlantılar yapılmıştır.
İzmir Çevre Yolu Aydın Otoyolu Projesinin son etabı olan AOSB kavşağı havaüssü kavşağı arası son etapla Sasalı ve Menemen – Çanakkale devlet yoluna olan bağlantı sağlanmaktadır.
96 km. uzunluğundaki otoyol ise Tahtalıçay, Torbalı, Belevi, Germencik üzerinden, mevcut karayolundan 21 km. daha kısa bir güzergahla Aydın’a gelerek Aydın-Muğla karayolu güzergahına kadar uzanmaktadır.
Yolun 21 km. kısalması 75 Yıl (Selatin) tüneli ile sağlanmaktadır. Son ilavelerle Muğla devlet yolu üzerinde ve Koçarlı ayrımına kadar olan kısmın 1.sınıf devlet yolu formunda inşa edilmek üzere kapsam alanına dahil edilmiştir.
Gerek çevre yolu gerekse otoyol 3 şerit gidiş, 3 şerit geliş olmak üzere 6 şeritli olarak projelendirilmiştir. Ayrıca 3 m. genişliğinde acil park şeridi hem geliş hem de gidiş yolunda bulunmaktadır.
Orta refüj genelde 8 m.dir, bazı kesimlerde 4 m.ye kadar azaltılmıştır. 2’şerden 4 şeritli olarak otoyol standartlarında toplam 21 Km Örnekköy - Girne, Torbalı, Germencik - Söke bağlantı yolları bulunmaktadır. İnşa edilen Devlet ve yan yollarının uzunluğu 89,685 km, kavşak kollarının uzunluğu 73,58 km. olup toplam 333 km yol hizmete açılmıştır.
İzmir – Aydın arasındaki otoyol bağlantısı 75.Yıl – (Selatin) tüneli vasıtasıyla çift yönlü olarak sağlanmış, İzmir – Aydın arası otoyolla 45 dakikaya inmiştir.
Otoyolda 3026 m.lik 75 Yıl Selatin Tüneli, 317 m.lik Bayraklı (Karşıyaka) K1 1875 m.lik Bayraklı (Karşıyaka) K2 tünelleri mevcuttur.
Tünellerin hepsi 3 gidiş, 3 geliş olmak üzere altışar şeritli ikişer tüpten oluşmaktadır.
Proje kapsamında 3 adet bakım ve işletme merkezi, 2 adet servis alanı, 7 adet park alanı, 6 adet ücret toplama merkezi bulunmaktadır.
Otoyolda 39 kavşak, 9 viyadük, 95 köprü, 51 kutu kesitli alt geçit, 295 kutu menfez, 223 büz menfez mevcuttur. Projenin çevre yolu bölümü ücretsiz, otoyol bölümü ise ücretli olarak hizmet vermektedir.
İZMİR – AYDIN OTOYOLU GENEL
İzmir – Aydın Otoyolu bölgenin ihracat ve ithalat potansiyeli yanında, yoğun turizm potansiyeline de hizmet verecek Çanakkale – İzmir – Denizli – Antalya ana arteri üzerinde ilk etabı oluşturmaktadır.
Ücretli yol niteliğindeki İzmir – Aydın Otoyolu, bu iki şehir arasındaki mevcut E87/D550 devlet yoluna daha kısa, daha yüksek standartlı ve daha güvenli bir alternatiftir.
Gidiş ve geliş yönlerinde üçerden altı trafik şeridi ve birer emniyet şeridi bulunan bu otoyol, özellikle Belevi – Germencik arasını mevcut devlet yolunun engebeli araziden izlediği Selçuk – Efes ayrımı – Çamlık Ortaklar güzergahından farklı bir şekilde 75.Yıl (Selatin) Tüneli ile kestirmeden geçerek İzmir – Aydın mesafesini 21 km. kısaltmaktadır.
Otoyol ücretsiz çevre yolunun kuzey ve güney dallarının düğüm noktası olan Buca – Kaynaklar Beldesi civarındaki Işıkkent gişelerinde başlamakta, Tahtalıçay, Torbalı, Belevi, Germencik, Aydın/Kuzey ve Aydın/Güney kavşaklarındaki 6 istasyondan devlet yolu güzergahı üzerindeki tüm önemli yerleşim birimleri ile bağlantı sağlanmaktadır.
OTOYOLUN HİZMETE GİRME AŞAMALARI
Kavşak kolları, devlet ve bağlantı yolları ile 173 km.yi bulan 96 km.lik İzmir – Aydın Otoyolu, iş programı ve ödenekler çerçevesinde aşamalı olarak tamamlanmış ve hizmete açılmıştır.
Bugüne kadar 24.12.1993’te otoyolun 12 km.lik Işıkkent – Tahtalıçay kesimi 08.06.1996’da 36 km.lik Tahtalıçay – Belevi kesimi
01.07.1998’de 42 km.lik Belevi – Germencik – Aydın/Kuzey (Şevketiye) kesimi (Belevi – Germencik arası sadece Aydın – İzmir yönünde olmak üzere) hizmete girmiş, 10.04.2000 tarihinden itibaren de her iki yönde hizmet
sağlanarak İzmir – Aydın arasında 90 km.’lik bir otoyol bağlantısı tesis edilmiştir.
Otoyolun 6 km.lik son bölümünü oluşturan Aydın/Kuzey – Aydın/Güney kavşakları arasındaki kesim 08.04.2004 tarihinde hizmete açılmıştır.
OTOYOL ÜZERİNDEKİ YAPI ve TESİSLER
Çevre yolu bitiminden ücretli yola ilk giriş noktası olan Işıkkent gişelerinden itibaren Aydın’dan Denizli ve Muğla yönlerine ayrılma noktası olan Aydın/Güney kavşağına kadar 96 km.lik İzmir – Aydın Otoyolu üzerinde ;
11’i köprülü, 3’ü hemzemin olmak üzere 14 kavşak İzmir – Aydın yönündeki tüpü 3043,
Aydın – İzmir yönündeki tüpü 3018 m. uzunluğundaki 75.Yıl-Selatin Tüneli
Toplam 2x1172 m. uzunluğunda 3 adet viyadük
4’ü üstgeçit, 38’i yol, akarsu ve DDY altgeçiti, 16’sı da kavşak köprüsü olmak üzere toplam 58 adet kirişli köprü
35 adet kutu kesitli altgeçit 169 adet kutu kesitli drenaj ve altyapı menfezi
92 adet F1000 mm boyutlu büz menfez 6 yerde ücret toplama istasyonu
İdare için 2 yerde işletme ve bakım merkezleri Sürücü ve yolcular için 1 yerde genel hizmet alanı, 5 yerde dinlenme alanları Otoyol boyunca acil haberleşme sistemi Kavşaklarda, servis ve hizmet alanlarında aydınlatma sistemi bulunmaktadır.
75.YIL SELATİN TÜNELİ
75.Yıl – Selatin Tüneli, İzmir – Aydın Otoyolunun en önemli sanat yapısıdır. İzmir – Aydın yönünde üç trafik şeridini içeren 3043 m.lik bir tüp ile Aydın – İzmir yönünde yine 3 trafik şeridini içeren 3018 m.lik diğer bir tüpten oluşan toplam 6061 m.lik iki paralel tünel bulunmaktadır. Bu iki paralel tünel, bir kısmı bazı işletme birimlerini içeren, acil hallerde de yaya geçişine imkan veren 6 enine geçiş vasıtasıyla birbiriyle irtibatlandırılmıştır. Bu altı enine geçişin ikisinden acil hallerde araç geçişi de mümkün olmaktadır.
Anadolu’nun ilk demiryolu hattı olan ve imtiyazı 23.09.1856’da alınıp 01.07.1866’da hizmete giren İzmir – Aydın hattında da planlanan ilk güzergahın yolu kısaltmak için aynı kesimde bir tünel içerdiğini, bu tünelde 1860’larda inşaata başlanıp bir miktar ilerledikten sonra o dönemin yetersiz teknolojisi ile başarı sağlanamadığı için güzergahın değiştirildiğini biliyoruz.
Tünel inşaatı sırasında hemen hemen aynı güzergahı takip eden, 75. Yıl ( Selatin ) Tünelinin yaklaşık 2.5 m. altında 200 m. açılmış demiryolu tüneli tesadüfen bulunmuştur.
Ancak günümüzün modern teknolojisi ve mühendislik bilinci ile 140 yıl önceki sorunlar artık aşılmış, İzmir ve Aydın 75.Yıl – Selatin Tüneli ile birbirine “daha yakın” olmuştur.
10 Nisan 2000’de çift yönlü olarak hizmete açılan 75.Yıl Selatin Tünelinde her tüpte 12 m. genişlik içinde üçer trafik şeridi bulunmaktadır. Tünel içinde maksimum araç hızı 80 km/saat olup, maksimum gabari de 4.80 m.dir. Tünelde bir yatay kurp ve Aydın yönüne doğru +%2.6 eğim vardır.
75.Yıl Selatin Tünelinde çağdaş teknolojinin işletmeye dönük tüm verileri kullanılarak çeşitli elektronik ve elektromekanik kontrol sistemleri tesis edilmiştir. Tünelde, tümüyle merkezi bir kontrol sistemi içinde
Enerji temin ve besleme sistemleri Aydınlatma sistemi Havalandırma kontrol sistemi Havalandırma ve hava dağıtım sistemi Yangın için algılama ve müdahale sistemleri Acil çağrı algılama sistemi Acil durum servis telefonu sistemi Trafik yönlendirme ve kontrol sistemi Tünel için radyo ve telsiz sistemi Kapalı devre TV sistemi SCADA sistemi bulunmaktadır.
VİYADÜKLER
İzmir – Aydın Otoyolunda Belevi geçişinde 1 ve tünelden sonra Kızılcapınar yöresinde 2 olmak üzere toplam üç viyadük bulunmaktadır.
Otoyolun Küçük Menderes havzasında bulunan ve Cumhuriyet döneminde kurutulup tarıma kazandırılmış bir bataklık olan Belevi kesimini geçişi, yöredeki antik kalıntıları da dikkate alan bir güzergah optimizasyonu ile Belevi viyadükü vasıtasıyla sağlanmıştır.
Otoyolun İzmir – Aydın arasındaki en apik arazi olan ve Torbalı ovası ile Aydın ovası arasında Ege denizine dikey uzanan
dağlarla engebelenen Belevi – Germencik kesiminde, 75.Yıl – Selatin tünelinden sonraki kesimde Kızılcapınar 1 ve Kızılcapınar 2 viyadükleri ile otoyolun eğim standartları korunarak, Aydın ovasına iniş sağlanmıştır.

İzmir Çevre Yolu Aydın Otoyolunda ( 9 ) adet viyadük bulunmaktadır. Yol kesimi ve bölümlerine, KM’lerine göre viyadükler şunlardır:

 

Sıra No

Viyadük Adı

Bölüm No

Yapı No

Km si

 

1

Belevi

4.1

VS-1

81+333-81+893

 

2

Kızılcapınar 1

4.2

VS-1

96+017-96+372

 

3

Kızılcapınar 2

4.2

VS-2

97+423-97+680

 

4

Balçova

2.1

VS-1

201+543-202+258

 

5

Çiğli

1.1

VS-1

9+466-10+755

 

6

Yamanlar

1.2A

VS-1

15+147-15+374

 

7

Doğançay

1.2T

VS-1

15+820-16+014

 

8

Osmangazi

1.3

VS-1

20+643-20+903

 

9

Bornova

1.3

VS-2

22+352-24+680

                     
KIZILCAPINAR 1 VİYADÜĞÜ
KIZILCAPINAR 2 VİYADÜĞÜ
SAĞLIK GEÇİŞİ
Otoyolun Torbalı ovası ile Keçikale arasındaki “Sağlık” kesimini geçişinde özel bir mühendislik çözümü uygulanmıştır. Otoyol güzergahında km (170+700 ) – (172+300) arasında, mevcut demiryolunun batısında yer alan peşpeşe üç tepeyi, eteklerindeki Sağlık köyünü de koruyarak otoyol standartlarında geçmek için yarmalara özel çözüm getirmek gerekmiştir.
Jeolojik yapı olarak genelde metamorfik karakterli ve granatlı mikaşist ağırlıklı olan, ancak ince daneli muskovit, kuarz şist, tamamıyle bozuşmuş klorit-muskovit-albit ve kristalize kalker döküntülerini de içeren tepelerdeki yüksek yarmaların statik ve depremsel stabitesi için çeşitli alternatifler incelenmiştir.
Çeşitli şev eğimleri ve ankraj türlerini içeren alternatifler arasından (0.75:1) gibi dik bir eğimde öngerilmeli ankraj ağıyla ve gereğinde püskürtme beton, tek veya çift tabakalı hasır çelik gibi ilave yüzey koruma işlemleriyle takviyeyi içeren optimal bir çözüm Mühendis ve İdarece benimsenerek uygulanmıştır.
“Dwidag” patentli bir öngerme sistemi uygulanarak yapılan ve derinliği 35 m.yi bulan öngermeli bulonlarla yüksek yarma şevlerinin stabilitesi sağlanmıştır. Diwidag ankrajları teknik bilgileri bölüm 8.1.1 de verilmiştir.
Sonuçta, otoyolun yaklaşık 1.7 km.lik bir kesimi mevcut demiryolu ve Sağlık öyü yerleşimi korunarak, kademeli yol olarak inşa edilmiştir.
YOL BOYU TESİSLERİ
İzmir – Aydın Otoyolu üzerinde İdare’nin kullanımına dönük işletme ve bakım tesisleri bulunduğu gibi, sürücü ve yolcuların istifadesine sunulan çeşitli tesisler bulunmaktadır.
Bu tesisler otoyolun tamamlanıp hizmete açılan kesimleriyle birlikte bitirilip işletmeye alınmaktadır.
İdare kullanımı için yapılan işletme ve bakım tesisleri şunlardır :

Tahtalıçay Otoyol İşletme ve Bakım Merkezi :

Otoyolun Tahtalıçay kavşağında, İdarenin bölgedeki tüm otoyolların işletme ve bakımına dönük, başmühendislik binası,
yemekhane, merkez atölye, ambar, tamirhane, akaryakıt depo ve pompaları gibi birimler içeren,
yaklaşık 38 700 m2 alan üzerine kurulmuş komple tesis ikincil işler kapsamında inşaa edilmiştir.

75. Yıl – Selatin Tüneli İşletme ve Bakım Merkezi :

Bu merkez tünel işletme ve bakıma dönük tüm kontrol sistemlerinin yönetimi için inşa edilmiş olup merkez bina ile sosyal bina
ve bu merkezin ihtiyacına dönük tamirhane – atölye, koltuk ambarı ile akaryakıt depo ve pompalarını içermektedir.
Scada merkezi 75.Yıl – Selatin Tünelinin kuzey portalini görecek şekilde konumlanmıştır.

Dinlenme Alanları :

Bu tesisler otoyol üzerinde sürücü ve yolcuların dinlenme ve tuvalet ihtiyacını gidermesine yönelik (D) tipi tesislerdir.
Genelde bir tuvalet, bir büfe – çayhane’den oluşmaktadır. Otoyolun manzaraya hakim kesimlerine ve imkan nisbetinde
iki yönde karşılıklı olarak konumlandırılmıştır. İzmir – Aydın yönünde Oğlananası, Selatin – Güney ve Germencik
kesimlerinde Aydın – İzmir yönünde de Selatin – Kuzey ve Oğlananası kesimlerinde birer dinlenme alanı bulunmaktadır.
İZMİR ÇEVRE YOLU GENEL
İzmir Çevre Yolu, İzmir’in kent içi trafiğini rahatlatma amacına dönük, 2x3 şeritli, 53 km uzunluğunda ücretsiz bir otoyoldur. Toplam uzunluğu çeşitli bağlantı yolları, kavşak kolları, toplayıcı yollar ve imar yolu ıslahları ile 160 km.yi bulmaktadır.
Çevre yolu İzmir körfezini güneyden ve kuzeyden kuşaklayan iki daldan oluşmaktadır. Güney dalı İzmir – Çeşme otoyolunun başlangıcı olan Şehitlik gişelerine İkiztepe kavşağı vasıtası ile bağlanmakta, İkiztepe’den Balçova, Limontepe, Uzundere, Karabağlar ve Buca üzerinden Kaynaklar mevkiine kadar uzanmaktadır. Karabağlar kavşağı vasıtasıyla da E87 üzerinden güney Ege’den gelen devlet yolu trafiğini Otogar, Ankara ve İstanbul yönlerine şehir trafiğine sokmadan aktarmaktadır.
ÇEVRE YOLU ÜZERİNDEKİ YAPI ve TESİSLER

Kaynaklar mevkiindeki otoyol gişeleri çıkışından sonra güney ve kuzey dallarına ayrılan çevre yolu üzerinde:br 23 köprülü, 2 hemzemin olmak üzere toplam 25 kavşak
2x317 m. uzunluğunda Bayraklı ( 1 ) ve 2x1875 m, uzunluğunda Bayraklı ( 2 ) tünelleri olmak üzere, toplam 4384 m, tünel
Ana aksta toplam 2*5014 m, uzunluğunda 6 adet viyadük
20’si yol, dere ve DDY altgeçiti, 17’si de kavşak köprüsü olmak üzere, toplam 37 adet kirişli köprü
16 adet kutu kesitli altgeçit
113 adet kutu kesitli drenaj ve altyapı menfezi
52 adet Ø 1000 mm. Boyutlu büz menfez
İdare için Karşıyaka Tünelleri işletme ve bakım merkezi
BAYRAKLI (KARŞIYAKA) TÜNELLERİ

Çevre yolunun kuzey dalında bugün için İzmir şehrinin adeta izole iki kesimini oluşturan, sadece Çanakkale ve İstanbul – Ankara devlet yolları üzerinden zorlayıcı şartlar içinde birbirine bağlanabilinen
üç büyük ilçenin , Bornova, Bayraklı ve Karşıyaka’ nın çevre yolu ile sağlıklı ve güvenli bir bağlantıya kavuşturulması
Bayraklı ( 1 ) ve Bayraklı ( 2 ) tünelleri ile mümkün olmaktadır.
Bornova – Osmangazi sırtlarından Bayraklı tepelerini 1875 m. lik Bayraklı ( 2 ) ve 317 m. lik Bayraklı ( 1 )
tünelleriyle geçen çevre yolu, Örnekköy ve Girne kavşakları ile Karşıyaka’yı Bornova’ya ve Bayraklı’ya bağlamaktadır.
Bayraklı Tünelleri Yeni Avusturya Tünel Açma Yöntemi Kullanılarak tamamlanmıştır.
VİYADÜKLER

İlke olarak ücretsiz bir otoyol niteliğindeki çevre yollarına şehir içi yollardan mümkün olduğu kadar çok noktadan
katılma sağlanması ve çevre yollarından şehir içi yollara ayrılma sağlanması, genelde çevre yolunun işlevi açısından
benimsenmektedir. Bu bakımdan çevre yollarında viyadükler her zaman arazi şartlarının zorladığı çözümler olarak ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca, çevre yolunda yapılaşmaların yoğun olduğu yerlerde gerek sosyal fayda ve ekonomi açısından kamulaştırmayı
dar bir koridor içinde tutmak, gerekse şehir içinde yüksek dolgularla çevredeki yerleşimlere yapay bölünmeler
getirmemek ve çevre dokusunu bozmamak için, belli kesimlerin yükseltilmiş yol olarak viyadükle geçilmesi tercih edilen bir çözüm olmuştur.
Dolayısıyla İzmir Çevre Yolu güzergahında da ikisi apik arazi şartlarının zorladığı, diğer dördü de işlevsel olarak belirlenen 6 viyadük inşa edilmiştir.
ÇİĞLİ VİYADÜĞÜ
ANA İŞ KALEMLERİNDE MİKTARLAR